باوجود اینکه بیش از سه دهه از فروپاشی شوروی می‌گذرد، با این حال روسیه کنونی، همچنان تمایل دارد تا استیلای پیشین خود را بر سرزمین‌های قدیمی‌اش حفظ کند. در بین این سرزمین‌ها، اوکراین اهمیت و جایگاه خاص‌تری برای روسیه دارد. از منظر امنیتی، اوکراین به مثابه کمربند امنیتی روسیه در مقابل غرب (ناتو و ایالات‌متحده) به شمار می‌رود. از منظر اقتصادی، اوکراین بزرگ‌ترین راه تجارت گاز روسیه به اروپاست. اهرمی که روسیه همواره در شرایط مختلف، به منظور کنترل و تعدیل سیاست‌های اتحادیه اروپا از آن بهره برده است. بنابراین در سال‌های اخیر به‌خصوص از سال ۲۰۱۴ به بعد، گرایش اوکراین به سمت غرب شتاب بیشتری گرفته است. روسیه بیم آن را دارد با نزدیک شدن اوکراین به غرب، حلقه محاصره نظامی، سیاسی و اقتصادی ایالات متحده علیه روسیه تنگ‌تر شود و بدین سان، این کشور را به زانو درآورد. به همین منظور، اقدام نظامی روسیه در تصرف کریمه و الحاق بخشی از خاک اوکراین به خود، اگرچه در کوتاه‌مدت مؤثر واقع شد، اما در بلندمدت آثار عکس داشت. در نوامبر سال جاری میلادی، مقامات اطلاعاتی ایالات متحده به متحدان خود در ناتو هشدار دادند روسیه برای انتقال نیروهای نظامی به سمت مرز با اوکراین آماده می‌شود. ایالات متحده و مقامات ناتو جهش جدید فعالیت نظامی روسیه را در حدود ۱۰۰ هزار سرباز روسی در امتداد منطقه مرزی برآورد کرده‌اند. تنش رو به افزایش میان اوکراین و روسیه در شرایطی است که اوکراین نیز نسبت به حمله روسیه در اوایل ژانویه نگران بوده و سناریوی تهاجم را نه تنها شامل منطقه دونباس، بلکه فرود آبی- خاکی در بنادر دریای سیاه اوکراین پیش‌بینی کرده است. روسیه که استقرار نظامی در خاک خود را یک موضوع داخلی قلمداد می‌کند، هرگونه نیات تهاجمی را رد می‌کند.

با نزدیک شدن به انتخابات اوکراین، به نظر می‌رسد دولتمردان این کشور به منظور جلب حمایت غرب و پیروزی در انتخابات، بر آتش این اختلافات بدمند. به همین دلیل، در روزهای گذشته روسیه اقدام به استقرار نیروهای نظامی خود در مرز اوکراین کرده است. کرملین به خوبی می‌داند اقدام نظامی علیه اوکراین، از هیچ منظری به نفع روسیه نخواهد بود؛ زیرا اولاً تصرف دوباره قسمت دیگری از خاک اوکراین به منظور وارد کردن فشار به این کشور، نفرت و انزجار مردم اوکراین از روسیه را در پی خواهد داشت و ای بسا، شتاب غربی شدن اوکراین را نیز افزایش دهد. از سوی دیگر، بی شک هرگونه اقدام نظامی روسیه، با واکنش غرب مواجه خواهد شد. اگرچه این واکنش نظامی نخواهد بود اما، به احتمال بسیار بالا دور جدیدی از تحریم‌ها را علیه روسیه در پی خواهد داشت. حال آنکه روسیه در سال‌های اخیر به دلیل اعمال تحریم‌های اقتصادی از جانب غرب و اروپا، به لحاظ اقتصادی آسیب‌پذیرتر شده است. شیوع بحران کرونا همان‌گونه که اقتصاد کل جهان را با بحران جدی مواجه کرده ، اقتصاد روسیه را نیز بیش از پیش ضعیف‌تر ساخته است.

بنابراین در همین راستا، کرملین تصمیم گرفته تا با اقدامات دیگری اوکراین را در مدار خود نگاه دارد. ازجمله اینکه اقدام به اعطای شناسنامه روسی به مردم شرق اوکراین کرده است. به نظر می‌رسد، این بار روسیه به ناکارآمدی اقدامات نظامی (قدرت سخت) خود پی برده و سعی دارد تا با قدرت نرم خود این بار اوکراین را تصرف کند. با این حال، روسیه به منظور فشار بر اوکراین و نیز ایجاد نوعی ارعاب بین مردم شرق این کشور، اقدام به استقرار نیروهای نظامی خود در مرز اوکراین کرده است. اما این مسئله لزوماً به معنای نفی درگیری بین طرفین نیست. ممکن است به منظور اعمال فشار بر دولت اوکراین، تبادل آتشی ولو محدود بین طرفین نیز رخ دهد. اما به نظر می‌رسد، تجربه ناموفق جنگ کریمه تکرار نخواهد شد.